İKALE SÖZLEŞMESİ, DİĞER BİR İFADE İLE ÇALIŞAN VE İŞVERENİN ANLAŞARAK İŞ SÖZLEŞMESİNİN FESHİ VE İŞÇİYE TAZMİNAT ÖDENMESİ
Bu ikale tabiri, 27.03.2018 tarihinde 7103 Sayılı yasa ile Gelir Vergisi Kanunu’nun 25 ve 61. Maddelerinde yapılan değişiklikle gündem oluşturdu.
Bilindiği gibi, çalışanlara işten ayrılma, emekli olma, dava açılmaması gibi nedenlerle karşılıklı anlaşma kapsamında iş kaybı tazminatı ve benzeri adlarla tazminatlar ödenebiliyor. Ödenecek kıdem tazminatı dahil toplam tutarın kıdem tazminatı tavanı kadar kısmı için gelir vergisinden istisna edilmiştir. İstisna kısmını aşan tazminat ödemeleri ise gelir vergisine tabidir. Bu hususu Mali idare 303 Sıra No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile şu şekilde örneklendirdi:
Tebliğ’deki örneği aynen alıyorum: “2018’in ilk 6 ayına ilişkin olduğundan ve hesaplamada ilk 6 aylık kıdem tazminatı tavanı(5.001,76 TL) dikkate alındığından, güncel kıdem tazminatı tavanı (5.434,42 TL) ayrıca dikkate alınmalı.
27.03.2018 Tarih ve 30373 Sayılı Resmi Gazete’de Yayımlanarak yürürlüğe giren 7103 Sayılı Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunla, kıdem tazminat tavan sınırını aşmayan ödemeleri vergiden istisna tutmuş, aşan kısmı için ise hizmet sözleşmesi sona erdikten sonra hizmet erbabına kıdem tazminatı, işten ayrılma, emekli olma, dava açılmaması gibi nedenlerle karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında ödenen her ne ad altında olursa olsun tazminatlar ücret sayılmış ve gelir vergisi kesintisi yapılarak ödenmesi için bir imkan sağlanmıştır.
27.03.2018 Tarihli düzenlemeden önce, tazminat sınırının üstündeki tazminatlar işçiye ödenemiyor bu durum işçi açısından bir hak kaybı ve işçi-işveren arasında tartışmalar çıkabiliyordu.
İster istisna kapsamında olsun, isterse istisnanın üzerinde tazminat ödemeleri olsun, ödemelerden binde 7,59 oranında damga vergisi kesintisi yapılması gerekmektedir.
Bu arada, normal şartlarda kıdem tazminatı hakkını bir kez daha hatırlatarak makalemizi sonlandırmak istiyorum. İş Kanununda kıdem tazminatından yararlanmak için iki önemli şart vardır. Bunlardan biri, en az bir yıl aynı işyerinde çalışmak, diğer önemli şart ise, işveren tarafından 1475 Sayılı İş Kanununun 17.inci maddesinin (ıı) numaralı bendinde gösterilen sebepler dışında işten çıkarılmaktır. Bu şartların bir de istisna durumları vardır. Bu istisna şartları kapsamında kıdem tazminatı alabilmek için; Kadın işçinin evlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde, işçinin ölümü halinde(varislerine), emeklilik nedeniyle ve askerlik hizmeti nedeniyle işten ayrılanlar kıdem tazminatına hak kazanır.
Unutulmaması gereken bir husus ki, tüm çalışan emekçilerimizin alın teri kurumadan maaş ve tüm hakları verilmeli, hakkı olan kıdem tazminatları amasız, tereddütsüz ödenmelidir.