KÖPEĞİN AĞZINI KEMİK KAPAR

Atalarımızın tecrübe ile söylenmiş birçok veciz sözleri vardır ve bu sözler belli bir tecrübeden sonra dile getirilmiş ifadelerdir. Bu sözün birçok manaları ve anlamları olabilir ya da bu söze birçok anlam veya mana yükleyebiliriz. Benim aklıma gelen ilk mana şudur ki:

Nasıl ki çok havlayan saldırgan bir köpeğin önüne biraz etli bir kemik atsanız o köpek hemen size havlamayı ve saldırmayı bırakıp kemiğin peşine düşer ve o kemiği yalamaya başlar ve size havlamayı ve saldırıyı unutur ve o kemikle meşgul olmaya başlar. Bu arada sonra ya sizinle dost olur ya da sizin ikramınızdan dolayı sizi dost kabul eder havlamayı ve saldırmayı bırakır.

İşte aynen bunun gibi canlılar kendisine iyilik edenlere iyilik kötülük edenlere karşı da kötülük edecek kabileyette olduğu kaidesine göre, insan da kendisine ihsan ve ikram eden kişiye karşı kötülük yapmak istemez. Bu yüzden size muhalif olanlara karşı her ihsan ve ikramınız size karşı onun ilgi ve dostluğunu artırır ya da düşmanlık yapmasına mani olmuş olursunuz. Bu yüzden siz, siz olun muhalifinize karşı daima ikram ve ihsan içinde olun ki, o kimsenin ya dostluğunu kazanmış ya da en azından size düşmanlık yapmasına mani olmuş olursunuz. Çünkü bu akıllı olmanın bir alametidir. Yoksa böyle yapmazsanız size muhalif tavırlar sergileyenlere mani olmazsınız.

İşin başka bir boyutu ise bu işi yaparken asla ölçüyü de kaçırmamak gerekir. Bu da sizin dostunuz olanları asla ihmal etmemenizdir. Onlara ihsan ve ikramınız daha çok olmalıdır. Çünkü böyle olmazsa bu sefer dostunuz dostluğunu bırakabilir. Evet, asıl olan şudur ki; düşmanlara karşı her zaman sulh içinde olmak ve dostlara karşı ise ikramlı bulunmak aklın yoludur. Böyle yapmayanlar ve bu dengeyi kuramayanlar asla huzuru bulamazlar.