Menopoz nedir? Menopoz hakkında yanlış bilgiler neler? Geç menopoza girenler daha uzun mu yaşar? Menopoz’u nasıl atlatabiliriz?

MENOPOZ NEDİR?

Temel cinsiyet hormonlarından biri olan ve ‘kadınlık hormonu’ olarak da bilinen östrojenin azalmasıyla birlikte kadınlar yaşamlarının farklı bir evresine adım atıyor. Menopoz olarak adlandırılan bu dönemde, pek çok kadında çeşitli endişeler oluşabiliyor. Sürecin, bir hastalık ya da eksiklik olarak görülmemesi gerekiyor ve uzman yardımı ile daha konforlu atlatılması sağlanabiliyor. Kadınların rutin tetkiklerini yaptırması ve sağlıklı yaşam alışkanlıkları kazanması, menopoz evresini sağlıklı ve mutlu geçirmeye katkı sağlıyor.

MENEPOZ HAKKINDA YANLIŞ BİLGİLER NELER?

-Menopoza girmek her kadında ciddi yakınmalara yol açar. YANLIŞ!

DOĞRUSU: Menopoz döneminde bazı sıkıntılar yaşanıyor ama bu süreç her kadında farklı seyrediyor. Öyle ki bazı kadınlar bu süreci sıkıntılı geçirirken bazıları ise rahat atlatıyorlar. Bu dönem kadın doğum hekiminden alınan yardımla daha rahat geçirilebiliyor.

-Menopoz aniden başlayan bir süreçtir. YANLIŞ!

DOĞRUSU: Menopoz son adetin görülmesinden yaklaşık 1-5 sene önce, hormonal dalgalanmalar sonucu ortaya çıkan adet düzeninde bozulmalarla kendini hissettirmeye başlıyor. Bu dönem premenopoz olarak isimlendiriliyor. Menopoz son görülen adet, daha sonraki dönem ise postmenopoz olarak adlandırılıyor.

-Kadınlar annesiyle aynı yaşta menopoza girer. YANLIŞ!

DOĞRUSU: Kadınların menopoza girme yaşını belirleyen faktörlerden sadece biridir annenin menopoza girme yaşı. Bu süreci etkileyen diğer faktörler beslenme özellikleri, sigara kullanımı ve yaşam tarzı oluyor. Yani annesi erken yaşta menopoza girip sıkıntılı bir süreç geçiren bir kadın daha farklı bir menopoz deneyimi yaşayabiliyor.

-Rahim alındığında menopoza girilir. YANLIŞ! 

DOĞRUSU: Menopoz yumurtalık fonksiyonlarının bitmesiyle ortaya çıkan bir süreç. Rahmi alınıp yumurtalıkları bırakılan bir kadın adet görmüyor ama yumurtalık fonksiyonları devam ettiği sürece menopozun yarattığı sıkıntılı durumlarla karşılaşmıyor.

-Geç menopoza girmek sağlıklıdır. Dolayısıyla geç menopoza girenler daha uzun yaşar. YANLIŞ!

DOĞRUSU: Menopoza 45-55 yaşları arasında girmek sağlıklı bir durum olarak kabul ediliyor. Dr. Başar Önal, “Menopoza geç girenler daha genç görünümlü olsalar da daha uzun yaşamazlar. Üstelik normalden uzun süre kadınlık hormonu olan östrojene maruz kalmak bazı kanser risklerini arttırabiliyor.” diyor.

-Doğum kontrol yöntemleri erken menopoza neden olur! YANLIŞ!

DOĞRUSU: Yanlış inanışın aksine, üreme çağında spiral, doğum kontrol hapı ve tüplerin bağlanması gibi doğum kontrol yöntemleri menopoza girme zamanında değişikliğe neden olmuyor.

-Menopoz kilo alımına yol açar. YANLIŞ!

DOĞRUSU: Menopoz döneminde, ilerleyen yaşla birlikte kas ile yağ oranı yağ lehine bozuluyor, dolayısıyla yağlanma artıyor. Menopoz döneminde hareketsizlik, beslenme bozuklukları ve yüksek kalorili gıdalara yönelme insülin direncini bozarak kilo alımına sebep olabiliyor. Ancak bu etkenler menopoza giren her kadının kilo alacağı anlamına gelmiyor. Düzenli spor yapan, sağlıklı beslenen ve aktif bir yaşam süren kadınlar menopoz öncesi kilolarını koruyabiliyor, hatta kilo verebiliyor.

-Menopozla birlikte cinsel yaşam sona erer. YANLIŞ!

DOĞRUSU: Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Başar Önal, menopoz döneminde östrojen eksikliği nedeniyle vajinal kuruluk oluşabileceğini belirterek, “Bu durum ilişki sırasında sıkıntı yaratabilse de sorunun çözümü vardır. Artık hamile kalma riskinin olmaması da kadının cinsel yaşamda kendini daha rahat hissetmesini sağlayabiliyor.” diyor.

-Menopoz tedavi ve destek gerektirmeyen bir süreçtir. YANLIŞ!

DOĞRUSU: Dr. Başar Önal, “Menopoz sürecini çok rahat ve sıkıntısız geçiren kadınlara herhangi bir destek veya tedavi gerekli olmayabiliyor. Ancak bu dönemi ateş basması, sıkıntı, uykusuzluk ve depresyon gibi sorunlarla yaşayan kadınlara hormonal veya hormonal olmayan destek tedavileri verilmelidir.” diye konuşuyor. 

-Menopoz döneminde hormon tedavisi kanser riskini artırır. YANLIŞ!

DOĞRUSU: Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Başar Önal, toplumdaki yaygın inanışın aksine, menopoz döneminde gerekli olan sürede ve uygun dozda verildiğinde hormon replasman tedavisinin kanser riskini artırmadığına dikkat çekerek, ‘Aksine tedavi uygulanan kadınlarda kolon ve rahim kanserlerinin daha az görüldüğü bildiriliyor. Meme kanseri riskindeki minimum artış ise düzenli mamografi ile meme ultrasonografisi takibiyle ve uygun hasta seçimiyle önlenebiliyor.” diyor. Hormon replasman tedavisinin menopoz sürecinin rahat geçirilmesini sağlarken kalp hastalıklarında ölümleri ve kemik kayıplarına bağlı hastalıkların gelişim risklerini de azalttıklarını vurgulayan Dr. Başar Önal, “Ancak tedavi menopozun ilk başlangıç yıllarında yapılmalı, uygun dozda sürdürülmeli ve yakın takip altında 4-5 yılı aşmamalıdır.’ bilgisini veriyor.

MENOPOZUN OLUMSUZ ETKİLERİNİ AZALTAN 10 ADIM

Kadınlarda doğurganlığın sona erdiği dönem ‘menopoz’ olarak adlandırılıyor. Memorial Şişli Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü’nden Op. Dr. Hazel Çağın Kuzey, ‘Dünya Menopoz Günü’ nedeniyle menopoz süreci hakkında bilgi verdi.

“ÖSTROJEN TÜKENDİ, KADINLIK BİTTİ” ANLAYIŞINDAN KURTULUN

Bir kadının 12 ay boyunca adet görmemesi anlamına gelen menopoz, adet döngülerinin sonunu işaret eden zamandır. Bu dönemde önce yumurtalıklardaki folikül miktarı ve östrojen üretimi azalır; östrojen üretiminin zamanla kesilmesine bağlı olarak yumurtalıklar küçülür ve adet döngüsü sona erer. Östrojenin varlığı; cilt elastikiyeti, genital bölgenin daha sağlıklı olması ve kalp damar hastalıkları riskini azaltması bakımından önemlidir. Ancak bu vücut için çok önemli olan hormonun tükenmesine bağlı olarak kadınlarda bazı hastalıklara yatkınlık da artar. Sıcak basması, odaklanmada zorluk, kemiklerde kırılganlık, depresyon, sinirlilik, vajinal kuruluk, damar sertliği ve cilt sorunları gibi problemler ortaya çıkabilir. Öncelikle “Östrojen tükendi, kadınlık bitti” anlayışından sıyrılmak önemlidir. Bu dönemi sağlıklı ve huzurlu geçirmek kişinin kendisine bağlıdır, kadınların bazı noktalara dikkat etmeleri önemlidir. 

RUTİN MUAYENELERİNİZE ÖZEN GÖSTERİN
Menopoz sürecinde, özellikle kemikleri ve kasları güçlendirecek sporlar tercih edilmelidir. Çünkü menopoz döneminde östrojenin azalması ve tükenmesi kemikleri ve kasları olumsuz etkileyebilir. Bunun yanında bu dönemde metabolizma eskisi gibi hızlı çalışmadığından kilo verememe, kilo alma gibi sorunlar ortaya çıkabilir. Bu nedenle bir beslenme ve diyet uzmanından destek alınmalıdır. Menopoz süreciyle birlikte genital organda da değişiklikler olabilir. Vajinal kuruluk görülmesi doğaldır. Ayrıca idrar kaçırma gibi sorunlar oluşabilir. Bu nedenle kadınların menopoz öncesi ve menopoz sürecinde mutlaka yakından takip edilmesi gerekmektedir. Ayrıca menopoz ile birlikte kadın kanserlerine daha açık hale gelinebilir. Rutin jinekolojik muayenelerin ve testlerin yapılması kanserlerde erken teşhis ya da önleme açısından önemli bir rol oynamaktadır.

ERKEN MENOPOZDA SIK ARALIKLI KONTROL ÖNEMLİ!
Bazı kadınlar normalinden daha erken menopoz sürecini yaşayabilir. Genellikle 45 yaş öncesinde yaşanan menopoza ‘erken menopoz’ denilmektedir. Bazen bunun bir sebebi olmazken, otoimmün hastalıklar, radyoterapi-kemoterapi, enfeksiyonlar, kürtaj, aşırı şişmanlık ya da aşırı zayıflık, hipotiroidizm erken menopoz oluşturabilir. Bazı cerrahiler örneğin yumurtalıkların alınması da menopoza sebep olabilir. Erken menopoz olunursa östrojen tedavisi uygulanır. Ancak bu tedavi sürecindeyken kadın hastalıkları ve doğum uzmanıyla daha sık aralıklarla kontroller gerçekleştirilir.

HORMON TEDAVİSİ HESAPLANARAK VERİLİR
Menopoz döneminde hormon tedavileri eskisi kadar sık kullanılmamaktadır. Hormon tedavilerinin meme kanseri riskini artırabileceği ya da kalp damar sistemine olumsuz etki edebilmesi konusunda şüpheler hastalarda endişe kaynağı olabilmektedir. Bu risk çok yüksek olmasa da hormon tedavisi öncesi fayda ve zarar hesaplaması yapılmalıdır.  

MENOPOZU NASIL AZALTABİLİRİZ?
Menopozun kadınların üzerindeki olası olumsuz etkilerini azaltmanın yolları şöyle sıralanabilir:

1-Sağlıklı ve dengeli beslenin

2-Kafein tüketimini azaltın

3-Sıvı tüketimini artırın

4-Baharatlı yiyeceklerden kaçının

5-Egzersizlerinizi ihmal etmeyin. Yoga, pilates ve hafif ağırlıklı egzersizler yapın.

6-Bitki çaylarından yararlanın. Adaçayı, çuha çiçeği gibi bitkiler östrojen içerir

7-Menopozu doğal bir süreç olarak kabullenin

8-Gerekirse psikolojik destek alın

9-Düzenli uyuyun

10-Stres oluşturacak ortamlardan uzaklaşın

Haber Merkezi - İstanbul Gündemi